Tuesday, March 15, 2005
زردی من از تو؛ سرخی تو از من دکتر کورش نيکنام موبد زرتشتی و پژوهشگر در آداب و سنن ايران باستان، عقيده دارد که چهارشنبه سوری هيچ ارتباطی با ايران باستان و زرتشتيان ندارد و شکل گيری اين مراسم را پس از حمله اعراب به ايران می داند. دکتر نيکنام در اين باره می گويد:" ما زرتشتيان در کوچه ها آتش روشن نمی کنيم و پريدن از روی آتش را زشت می دانيم."1 در گاه شماری ايران باستان و زرتشتيان اصلأ هفته وجود ندارد. ما در ايران باستان هفت روز هفته نداشتيم. شنبه و يکشنبه و... هفته بعد از تسلط اعراب به فرهنگ ايران وارد شد. بنابراين اينکه ما شب چهارشنبه ای را جشن بگيريم( چون چهارشنبه در فرهنگ عرب روز نحس هفته بوده ) خودش گويای اين هست که چهارشنبه سوری بعد از اسلام در ايران مرسوم شد."1 "ما پيش از تسلط اعراب بر ايران هر ماه را به سی روز تقسيم می کرديم. و برای هر روز هم اسمی داشتيم . هرمز روز، بهمن روز،..."1 سال برای ما ۳۶۰ روز بوده با ۵ روز اضافه ( يا هر چهار سال ۶ روز اضافه ). ما در اين پنج روز آتش روشن می کرديم تا روح نياکانمان را به خانه هايمان دعوت کنيم." "بنابراين، اين آتش چهارشنبه سوری بازمانده آن آتش افروزی ۵ روز آخر سال در ايران باستان است و زرتشتيان به احتمال زياد برای اينکه اين سنت از بين نرود، نحسی چهارشنبه را بهانه کردند و اين جشن را با اعتقاد اعراب منطبق کردند و شد چهارشنبه سوری."1 گرد آوردن بوته، گيراندن و پريدن از روی آن و گفتن عبارت "زردی من از تو، سرخی تو از من" شايد مهمترين اصل شب چهارشنبه سوری است. هر چند که در سالهای اخير متاسفانه اين رسم شيرين جايش را به ترقه بازی و استفاده از مواد محترقه و منفجره خطرناک داده است
Wednesday, March 09, 2005
مراسم روز زن در سال 58
 .
Monday, March 07, 2005
تاريخچه اى کوتاه از ٨ مارس، روز جهانى زن بيش از ١٤٥ سال پيش در روز ٨ مارس سال ١٨٥٧ کارگران زن نساجى نيويورک به خيابانها ريختند تا به شرايط وحشتناک کارى، ساعات طولانى کار و دستمزدهاى پائين اعتراض کنند. اين تظاهرات آرام مورد حمله وحشيانه پليس قرار گرفت و در نتيجه اين حمله و ضرب و شتم بيرحمانه آنها، تعدادى از کارگران کشته شده و عده خيلى بيشترى زخمى شدند و يا توسط پليس دستگير و روانه زندانها شدند. اين کارگران آنموقع نمى دانستند که اين اقدامشان مى رود که مارک خود را بر تاريخ مبارزات زنان و کارگران بگذارد. آنها و مبارزاتشان در خاطره تاريخ مانده اند و هر ساله توسط کسانى که ٨ مارس را جشن مى گيرند، تقدير ميشوند. چرا که در گراميداشت تلاش آنها بود که ٨ مارس بعنوان روز جهانى زن تعيين شد. با الهام از سوسياليستهاى آمريکائى که هر ساله آخرين يکشنبه فوريه را بعنوان روز زن جشن مى گرفتند، کلارا زتکين، يکى از سوسياليستهاى سرشناس آلمانى در سال ١٩٠٩ در يکى از کنگره هاى انترناسيونال در کوپنهاگ، روز ٨ مارس را بعنوان روز جهانى زن پيشنهاد کرد و مورد استقبال شرکت کنندگان در اين کنگره قرار گرفت. از آن زمان تاکنون روز ٨ مارس هر ساله توسط زنان و مردان زيادى در سراسر دنيا گرامى داشته ميشود و به روزى براى مبارزه براى دنيائى بهتر و برابر تبديل شده است. اين روز تبديل شده است به حلقه واسطى که مردم دنيا را در مبارزه با نابرابرى و مسائل و مشکلات مشترک به هم پيوند مى دهد. روز جهانى زن به داستان زنان و مردانى معمولى تبديل شده است که مصممند نقش خود را در تاريخ بازى کنند و دنيائى بهتر براى خودشان و نسهاى آينده بسازند. در بعضى از کشورهاى دنيا ٨ مارس تعطيل رسمى است و مردم آنرا جشن مى گيرند و زنان هديه و گل مى گيرند. جلسات متعدد برپا ميشوند و در مورد مسائل زنان بحث و تبادل نظرهاى وسيع سازمان داده ميشود و مطالبات جنبش زنان جمعبندى شده و در برابر دولتمردان گذاشته ميشود. در کشورهاى ديگر روز جهانى زن يک اتفاق سياسى است و هر نوع اقدامى به اين دليل مى تواند منجر به تنش و درگيرى شود. در جائى مانند ايران براى نمونه، حکومت جمهورى اسلامى از همان ابتداى بر سر کار آمدنش با ٨ مارس مخالفت کرده است و تجمعات و تظاهرات و مراسمهاى ٨ مارس را تا جائى که توانسته سرکوب کرده است. اين رژيم حتى روز جهانى زن را هم سعى کرد تغيير دهد و روز تولد فاطمه زهرا را بعنوان روز زن اعلام کرد که بدينوسيله بتواند افکار ارتجاعى را دامن زده و الگوى پوسيده اسلام از زن را تقويت نمايد. اما ممنوع کردن ٨ مارس هيچوقت نتوانست مانع به خيابان آمدن مردم هر ساله در ٨ مارس و اعتراض آنها به قوانين ضد زن اسلامى و بيحقوقى آشکار زنان شود. در طول تاريخ اتفاقات بسيار قابل ملاحظه اى مشاهده ميشوند که مربوطند به ٨ مارس و نشان مى دهند که زنان نقش سنتى خود را رها کرده و تلاش نموده اند بر روى مسائل سياسى عصر خود تاثير بگذارند. سالهاى ١٩١٣ و ١٩١٤ در بسيارى از کشورهاى اروپائى زنان در روز جهانى زن به خيابانها ريختند که به جنگى که در آستانه شروع بود اعتراض کنند. سال ١٩١٧ آلکساندرا کولونتاى و ديگر فعالين زن، تظاهراتهاى عظيمى را در روسيه سازمان دادند که در آنها زنان خواهان نان و صلح بودند. سالهاى دهه ١٩٦٠ جنبش زنان در ٨ مارس به ميدان مى آمد که حق راى زنان و حقوق برابر را مطالبه کنند. در ميان ٨ مارسهاى تاريخى دنيا، مى توان از ٨ مارس ١٣٥٧ در ايران هم اسم برد. روزى که زنان و مردان آزاديخواه در ابعاد وسيعى به خيابانهاى تهران ريختند تا بر عليه فتواى حجاب اجبارى خمينى و ديگر قوانين ضد زن اعتراض کنند. اين اولين و و بزرگترين تظاهراتى بود که بعد از سر کار آمدن رژيم تازه به قدرت رسيده انجام مى گرفت و پايه خيلى مهمى بود براى جنبش رو به رشد زنان و جنبش مقاومت عليه رژيم. هرچند که در يکى دو دهه گذشته بدليل سر کار آمدن قدرتهاى دست راستى و محافظه کار مانند تاچر و ريگان، جنبش زنان و مطالبات اين جنبش مورد حمله قرار گرفته و به عقب رانده شده است و در نتيجه روز جهانى زن ديگر وسيعا و با شکوه گذشته در خيلى از نقاط دنيا از جمله آمريکا و اروپا جشن گرفته نمى شود، اما ٨ مارس در کشورهائى مانند ايران بخاطر حاکميت آپارتايد جنسى و بى حقوقى مطلق زن همچنان پرقدرت و شعله ور است و تبديل شده است به روز اعتراض به بى حقوقى زنان و مبارزه براى آزادى زن در جامعه. در روز جهانى زن در مقابل چشمان نيروهاى رژيم، زنان روسريهايشان را در مى آورند و آنها را به نشانه اعتراض به قوانين اسلامى به آتش مى کشند و عليرغم شلاق و شکنجه و زندان روز مارس را با رقص و پايکوبى در خيابانها جشن ميگيرند. در اين روز زنان و مردان برابرى طلب همايشهاى عظيم سازمان مى دهند، در مورد مسائل مربوط به زنان صحبت مى کنند، در دفاع از برابرى زن و مرد قطعنامه صادر مى کنند و همبستگى خود را با جنبش برابرى طلبانه زنان در دنيا اعلام مى کنند. امروز زنان ايرانى بعنوان کسانى که بيش از بيست و پنج سال است که عقب مانده ترين و ارتجاعى ترين قوانين ضد زن را شاهد بوده اند و نابرابرى و ستم را با گوشت و پوست خود لمس کرده اند، در صف اول مبارزات جهانى زنان و مردان آزاديخواه براى سکولاريسم و برابرى طلبى قرار گرفته اند. آنها با پيش کشيدن راديکال ترين و انسانى ترين مطالبات براى رهائى و برابرى انسان، به پيشگامان اين خواسته ها در سطح جهان تبديل شده اند
اسفندگان؛ روز آسودگي زن در ايران باستان قرنهاست كه زرتشتيان در اين روز خانههاي خود را پاكيزه ميكنند، گرد و غبار را از خانهها ميروبند و عطر خوش آويشني كه بر چهار گوشه اطاق افشانده اند، خانه هاشان را ميآكند. روز اسفند از ماه اسفند در فرهنگ زرتشتي روز اسفندگان است. روزي كه به زنان تعلق دارد و بنا به تاريخ، كهن ترين روز گراميداشت «زن» در جهان است.اسفندگان به ايزدبانوي نگهبان زمين «سپندارمذ» تعلق دارد، به اين سبب او را مونث و دختر اهورامزدا خواندهاند. او موظف است زمين را خرم، آباد، پاك و بارور نگاه دارد. به اين جهت هر كس به كشت و كار و آباداني بپردازد، خشنودي سپندارمذ را فراهم ميكند. در اساطير آمده است كه اين سپندارمذ بود كه براي «آرش» تير حاضر كرد و به او امر كرد كه براي تعيين مرز ايران و توران كماني برگزيند. در برخي منابع تاريخي آمده است كه در گذشته ، اسفند ماه و بويژه اين روز ، روز عيد زنان بوده است و مردان در اين روز به زنان بخشش مي کردند. سپندارمذ كه واژه اوستايي آن «سپنتا آرميتي» است به معناي تواضع مقدس است و فرشته سپندارمذ در عالم معنوي ، مظهر عشق و تواضع و فروتني و در عالم مادي، نگهبان زمين است. از ابوريحان بيروني نقل است كه روز اسفندگان در ايران باستان روز زن بوده و در زمانهاي گذشته در اين روز زنان كار خانه را تعطيل ميكردند واداره امور منزل بر عهده مردان بود. به همين جهت اين روز را «جشن مزدگيران » مي گفتند و مردان به زنان مزد يا هديه مي دادند. «كتايون مزداپور» دكتراي زبان و ادبيات باستاني در باره سپندارمذ معتقد است: چند هزار سال قبل از ميلاد، مادرخدايي وجود داشت كه حامي زمين خوانده مي شد.سپندارمذ شكل جديدي از آن مادر خداست. اسفندگان در فرهنگ زرتشتي يعني روزي كه متعلق به اين فرشته است و اين روز به نام روز "زن" در كتاب ابوريحان بيروني هم آمده است. در اين روز معمولا اهالي منزل زودتر از خواب برمي خيزند وخانه را آب و جارو مي كنند. بر پاشنه هاي در منزل ، آويشن مي ريزند وبا پختن آش و سيروگ (نان مخصوص زرتشتي ) اين جشن را برگزار مي كنند. 8 مارسي كه در ايران براي پاسداشت روز جهاني زن جشن گرفته شد در سال 1300 اتفاق افتاد. روزنامه شرق قاديني (زن شرق) كه در آذربايجان شوروي منتشر مي شد و ميان زنان آذربايجان، گيلان و خراسان خوانندگان زيادي داشت در اين مورد نوشت: «نخستين جشن بين المللي زنان يعني 8 مارس در سال 1921 (1300) توسط زنان چپ ايران در انزلي برگزار شد. در اين جشن حدود 45 _ 50 نفر شركت داشتند. در اين اجتماع سيف الله يف از جانب حزب عدالت درباره اهميت روز بين المللي زنان سخنراني كرد و در پايان نمايشنامه اي كه به وسيله كمسومول آماده شده بود به اجرا در آمد.» از سال 1300 به بعد گزارشي از برگزاري اين روز در دست نيست و ممكن است صبغه كمونيستي نخستين مراسم مانع برگزاري آن در سال هاي بعد شده باشد كيان مهر احمدي
Sunday, March 06, 2005
جهت اطلاع 
انجمن هنر در تبعید برگزار می کند
سه روز هنر و فرهنگ بر ضد خشونت
چهارشنبه 9، چهارشنبه 23 وچهارشنبه 30 مارس 2005 از ساعت 00 : 14 FIAP نهم مارس در 30
, rue Cabanis 75014 Paris, M° St. Jacques ou Glacière Centre culturel La CLEF بيست و سوم مارس در: 21, rue La CLEF 75005 Paris, M°Censier .Daubenton Halle Saint Pierre :در سي ام مارس 2, rue Ronsard 75018 Paris, M°Anvers سينما، تئاتر، شعرخواني، روخواني نمايش، كنسرت رپ، ميزگرد و بحث و گفتگو
( همه ي برنامه ها به زبان فرانسه اجرا ميشوند).
ورود آزاد
تلفن: 16 20 42 45 01 و 07 68 12 09 06 E- mail : artenexil@free.fr براي آگاهي بيشتر در باره ي برنامه به سايت انجمن هنر در تبعيد به آدرس http://www.artenexil.net مراجعه بفرمائيد.
|